بلعیدن ماهی هم اسرار فراوانی داشت كه یكی از آنها امتحان حضرت یونس(علیه‌السلام) و آموزش راه نجات از اندوه، به همگان بود. وقتی ‌یونس وارد شكم ماهی شد، بر اساس آگاهی شهودی و علم خاص توحیدی كه داشت، همانجا خدا را به عنوان قادر بر همه‌‌ موجودات خواند. تسبیح نجاتبخش ‌یونس در دل ماهی، در قعر در‌یای تار‌یك، در شب تار، كه تار‌یكی‌ها روی هم انباشته بود، ندا داد:

خدایا! هیچ معبودی جز تو نیست، همه‌ ا‌ین ظلمات را تو كه نور آسمانها و زمین هستی می‌توانی روشن كنی و هیچ پناهگاهی جز تو نیست. من ستم كردم و از قوم خو‌یش گر‌یختم(گرچه بر من واجب نبود كه بمانم، ولی سزاوارتر ا‌ین بود كه مقام خود را ترك نكنم) اما حكم از آن توست: "فنادی فی الظلمات ان لا اله الا انت سبحانك انّی كنت من الظالمین. حضرت ‌یونس در حال گر‌یختن، به لطف غیبی حق امیدوار بود كه او را در تنگنا قرار ‌ندهد:"فظنّ أن لن نقدر علیه" و ‌شا‌ید اگر ‌گمان سختگیری می‌داشت، سفر نمی‌كرد. چون فیض خدای سبحان همواره همراه حسن ظن عبد سالك است، فیض خاص الهی شامل حال ‌یونس(علیه‌السلام) شده، ما‌یه‌ی‌ نجات وی و در‌یافت رسالت مجدد او گشت و آن مقدار رنج كوتاه، در شكم ماهی را نبا‌ید مانع حسن ظن دانست و نباید گفت چرا فیض خدا برابر حسن ظن عبد صالح سالك واقع نشد، ز‌یرا هر كاری را با خاتمه‌اش با‌ید سنجید.

به هر تقد‌یر، ندا و ناله‌ی او همین اندازه بود كه قرآن نقل كرد، و سرّ اجابت نیا‌یش كوتاه و تاثیر آن در رفع خطر مهم آن است كه دعای مأذون و با اخلاص به اجابت نزد‌یك است. بدتر‌ین ظلمت، ظلمت دوری از رحمت حق است. چون ظلمت شب و در‌یا و شكم ماهی و مانند آن، ظلمات و حجاب‌های مادی است. عمده‌ی‌ ظلمت، دوری از مقام الهی و ترك مسئولیت خدا‌یی است.

قرآن كريم در بخشي از سيره علمي و عملي حضرت سليمان مي‌فرمايد: او صفوف سپاهيان را تفقد كرد و هدهد را ند‌يد، فرمود: چرا من هدهد

رادر جاي خود نمي‎بينم؟ ‌يا او اصلاً در جاي خود نيست. سليمان فرمود: هدهد با‌يد دليل روشن و قانع كننده‎اي كه غيبت وي را توجيه كند ارائه

دهد ‌وگرنه به عذابي سخت معذّب شود: "و تفقد الط‌ير فقال ما لي لا اري الهدهد ام كان من الغائبين لأُعذّبنه شديداً او ليأتيني بسلطانٍ مبين."

بعد از مقداري درنگ، هدهد از راه رسيد و به سليمان عرض كرد كه من به چيزي احاطه پيدا كردم كه شما به آن احاطه نداري: "فمكث غير بعيد

فقال احطت بما لم تحط به و جئتك من سبأ بنبأ ‌يقين"؛ ‌يعني از نزد‌يك چيزي را ‌يافتم كه شما در آنجا حضور نداشتيد تا از نزد‌يك به آن احاطه

علمي پيدا كنيد.

من از منطقه سبأ كه پا‌يتخت ‌يمن است گزارش و خبري دارم كه كذب، وهم و خيال در آن راه ندارد. آن گزارش ‌يقيني ا‌ين است كه من بانو‌يي

را ديدم كه سلطان مردم ‌يمن است و داراي تختِ فرمانروا‌ييِ عظ‌يمي است و همه‌‌ امكانات سلطنتي هم در اختيار اوست: "اني وجدت امراةً

تملكهم و اوتيت من كل شيء و لها عرش عظ‌يم."

اما در ‌كنار ا‌ين سلطنت مادّي، اعتقاد شرك آلودي نيز نزد آنان ‌يافتم: "وجدتها و قومها ‌يسجدون للشمس من دون الله و ز‌ين لهم الشيطان اعمالهم

فصدهم عن السبيل و هم لا يهتدون.مراد از سبيل اگر مطلق باشد همان سبيل الله است كه پايانش لقاء‌الله است.

بركت عمر در خوب انجام دادنِ كارهاست.

۱پيامبر صلي الله عليه و آله: يَابْنَ آدَمَ! اِبْرِرْ واِلدَيْكَ وَ صِلْ رَحِمَكَ، يُيَسَّر لَكَ يُسْرُكَ وَ يُمَدَّ لَكَ فىعُمْرِكَ و اَطِع رَبَّكَ تُسَّمى عاقِلاً و لا تَعصَهُ تُسَمّى جاهِلاً ؛

اى فرزند آدم! به پدر و مادرت نيكى كن و صله رحم داشته باش تا خداوند، كارت راآسان و عمرت را طولانى بگرداند. پروردگارت را فرمان ببر تا خردمند به شمار آيى و از اونافرمانى نكن كه نادان شمرده مى شوى.

جوياى دانش براى خداوند عز و جل ، چون رهسپار روز و شب در راه خداى عز و جل است . آنچه شايسته است آنچه شايسته نيست

آنچه سزاوار است خردورزى پرسيدن براى دانستن نيكو پرسيدن....

نرم افزار قرآن کریم با خط عثمان طه، با ترجمه فارسی آیت الله مکارم شیرازی، به همراه صوت دلنشین 3 قاری مشهور جهان اسلام.

 این نرم افزار مخصوص موبایل های اندروید بوده و فایل نصب نرم افزار به همراه ترجمه فارسی آن به صورت یکجا قابل دانلود است.

همچنین 3 دوره تلاوت کامل قرآن کریم با صدای 3 قاری مشهور را میتوانید به صورت جداگانه دانلود کرده و به نرم افزار اضافه کنید. (قاریان ارجمند عبدالباسط، سعدالغامدی، ماهرالمعیقلی)

هم ترین قابلیت های نرم افزار iQuran :

- امکان انتخاب سوره و آیه مورد نظر

- فهرست بندی بر اساس سوره، آیه، حزب، جزء

- امکان ارسال متن های انتخابی از قرآن کریم به وسیله SMS یا ایمیل

- متن درشت و خوانا با خط عثمان طه

- اعراب گذاری دقیق با امکان بزرگنمایی

- ترجمه فارسی آیت الله مکارم شیرازی

- امکان نمایش متن و ترجمه فارسی به صورت همزمان

- 3 دوره تلاوت کامل قرآن کریم با صدای 3 قاری ارجمند

- امکان پخش صوت قرآن با صدای قاری انتخابی، همزمان با نمایش متن آیات

- امکان جستجو در متن قرآن

- امکان تنظیم برای تکرار آیات

- امکان نشانه گذاری آیات برای مراجعات بعدی

- نمایش ادعیه قرآنی با دسته بندی موضوعی

- و ده ها قابلیت دیگر

نرم افزار قرآن کریم مخصوص اندروید، iQuran 2.4 Android را دانلود کنید:

پلتفرم : اندروید (Android 1.6 or later)

دانلود برنامه نصب، به همراه ترجمه فارسی - با حجم 43.5 مگابایت

دانلود صوت استاد عبدالباسط - با حجم 1.5 گیگابایت - تلاوت با صوت (تحقیق)

دانلود صوت استاد سعدالغامدی - با حجم 390 مگابایت (ترتیل)

دانلود صوت استاد ماهرالمعیقلی - با حجم 602 مگابایت (ترتیل)

نکته 1 : نرم افزار متن و ترجمه قرآن، بدون فایل های صوتی هم قابل استفاده میباشد.

نکته 2 : امکان نصب همزمان صدای تمام قاریان وجود دارد. در این صورت در هنگام استفاده از نرم افزار میتوانید انتخاب کنید که صدای کدام قاری پخش شود.

نکته 3 : راهنمای نصب، اضافه کردن ترجمه فارسی، و اضافه کردن فایل های صوتی، در محتوایی که دانلود میکنید قرار دارد.

یک استاد قرآن کریم آشنایی قاری با معانی آیات را سبب ایجاد حس و حال در قاری و انتقال آن به مستمع دانست و گفت: البته ارائه تلاوت معنی‌محور نیازمند آشنایی مردم با معانی آیات است.

مدیر رادیو قرآن از رونمایی نرم افزار آوای وحی شامل 20 هزار تلاوت از قاریان جهان اسلام در ماه مبارک رمضان خبر داد.

شرکت‌کنندگان مسابقات بین‌المللی قرآن کریم با اشاره به جایگاه قرآن در ایران گفتند: از تکریم ایرانیان و جایگاه قرآن در ایران شگفت‌زده و غافلگیر شدیم.

سی‌ و دومین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن کریم، دقایقی پیش با تلاوت محمود شحات انور قاری سرشناس مصری به پایان رسید.

آیین اختتامیه سی‌ودومین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن کریم بعد از ظهر امروز جمعه 1 خرداد‌ماه 1394 با حضور علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی، حجت‌الاسلام علی محمدی نماینده ولی فقیه و رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه، جمعی از مسئولان کشوری و لشکری برگزار شد.

در این مراسم که چهره‌هایی مانند کمال تبریزی، مجید مجیدی و رضا میرکریمی در آن حضور داشتند، حسن دانش و حجت‌الاسلام محمد مهدی رجبی نفرات برتر این رقابت‌ها آیاتی از کلام‌الله مجید را تلاوت و گروه تواشیح منتخب استان اصفهان به اجرای برنامه پرداخت.

سخنرانی حجت‌الاسلام محمدی رئیس سازمان اوقاف و لاریجانی ریاست مجلس شورای اسلامی بخش دیگری از برنامه امشب بود و در ادامه پنج قاری و پنج حافظ برتر مسابقات به همراه نفرات برتر همایش پژوهش‌های قرآنی جوایز خود را دریافت کردند.

تلاوت محمود شحات انور قاری مصری پایان بخش این مراسم بود و سی‌ودومین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن کریم صبح فردا با دیدار شرکت‌کنندگان مسابقات با مقام معظم رهبری به صورت رسمی به پایان می‌رسد.

مدیرکل اوقاف و امور خیریه قزوین از دیدار فعالان قرآنی این استان با مقام معظم رهبری خبر داد.

داور رشته صحت حفظ مسابقات بین‌المللی قرآن کریم با بیان جنبه مثبت استقرار ۲ تیم داوری در رشته حفظ مسابقات امسال این کار را از ویژگی‌های مسابقات بیان کرد.

طه‌ عبدالوهاب داور مصری مسابقات بین‌المللی قرآن کریم با اشاره به نگاه عمیق ایرانی‌ها به موضوعات مختلف قرآن کریم گفت: اهتمام ایرانی‌ها به قرآن کریم ستودنی است.

در یادداشتی که «نجفعلی میرزایی»، عضو هیئت علمی جامعة المصطفی(ع) العالمیة درباره «ضرورت بازتولید معارف نبوی در قالب ادبیات مناسب سبک زندگی امروز» در اختیار خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) قرار داده، آمده است:

با نگاهی به آفرینشگری‌های ادبی به ندرت شاهد خلاقیت در عرصه انواع نگارش‌ها درباره پیامبر(ص) هستیم. بازتولید معارف نبوی در قالب ادبیات امروز فاقد زیرساخت‌های شایسته برای تولیدهای هنری است. عظمت شخصیت پیامبر اکرم(ص) در وصف انسان‌های عادی نمی‌گنجد. شخصیتی که خدای متعال در وصف او واژه عظیم را به کار ببرد و بگوید «انک لعلی خلق عظیم» پیداست که امکان غور رسی به عمق عظمت او به طور منطقی و فلسفی ممکن نیست. تعظیم خدای متعال نشان از عظمت الهی پیامبر(ص) است. معروف است که وقتی از عایشه درباره خوی پیامبر(ص) پرسیدند در پاسخ گفت «خلق و اخلاق او قرآن بود» این پاسخ، گرچه دو کلمه است امّا دریافت و فهم این تحقّق و تجسم قرآن که صورت کتبیه عالم است؛ چیزی نیست که در دام شکار عقل انسانی بگنجد.

با این همه به نظر می‌رسد که بزرگترین فضیلت و عظمت پیامبر خدا(ص) در سعه و ظرفیت نامتناهی و ملکوتی وجود او برای پذیرش و دریافت بزرگترین آیه و صادر خدای متعال است. حضرت امیر علیه السلام در وصف کتاب الله گفته است: خدای متعال در کتاب خود تجلی کرده است. اگر خدا در کتاب خود جلوه کرده است و از سویی وجود پیامبر اکرم(ص) آن قدر پهنه و ظرفیت ملکوتی یافته که ظرف این جلوه تام الهی قرار می‌گیرد، آن گاه بلندای مقام نبی الله الاعظم تا مقام قدس قاب قوسین او ادنی اوج می‌گیرد و تا کسی اهل معراج نباشد، اصولاً درک جنس این مقام هم برای او ممکن نیست تا چه رسد به افق و ارتفاع آن.

ظهور جریان‌های افراطی؛ بزرگترین ستم به پیامبر(ص)

و اما این روزها، بزرگترین ستمی که از درون جامعه اسلامی بر پیامبر رحمت للعالمین می‌رود ظهور جریان‌های افراطی و تروریستی خشن و نفرت آلود و کینه‌توزانه‌ای است که بر خلاف اخلاق الهی و رحمت واسعه و نامتناهی آن حضرت، زیر بیرق رسول الله(ص) از آن حضرت در جهان امروز چهره‌ای تروریستی و بی‌رحمانه ساخته‌اند. رویکردهای داعشیسم بزرگترین جنایتکاران تاریخ اسلام‌اند؛ جنایتی که این حیوانات وحشی انسان‌نما در حق این پیامبر خدا مرتکب می‌شوند با فاجعه‌های بزرگ تاریخ اسلام مانند قتل امام حسین علیه السلام قابل مقایسه است. البته با دقت در فلسفه حقیقی نهضت امام حسین(ع) درمی‌یابیم که از قضا، مهمترین مقصد و غایت نهضت آن امام، تطهیر چهره نورانی اسلام و سنت پیامبر بود. زیرا، امویان با روش‌های وحشیانه و بی‌رحمانه توانسته بودند تحت عنوان‌های اسلام ماهیت اصلی آن را به محاق ببرند و اگر قیام ابا عبدالله و شهادت‌طلبی‌های او و یارانش نبود اثری از دین پیامبر خدا نمی‌ماند.

امروز هم بهترین اقدام در برابر تبلیغ‌های سفیهانه و خشن از اسلام و پیامبر توسط جریان‌های سلفی، تندرو و گرایش‌های تکفیری و داعشی، پاکسازی چهره رسول‌الله از چنین فهم و برداشت از سنت و اسلام است. تبیین ابعاد انسانی، مهربانانه، متسامح و اخلاقی رسول رحمت و انسانیت با بهره‌گیری از آخرین فناوری‌های رسانه‌ای، هنرهای بیانی و مهارت‌های ارتباطاتی از رسالت‌های بزرگ ما در شرایط سخت کنونی است.

رویکرد ضعیف نگارش‌های هنری نوین درباره پیامبر(ص)

پیداست با نگاهی به آفرینشگری‌های ادبی و هنری به ندرت شاهد خلاقیت‌های ادبی و هنرمندانه در عرصه انواع نگارش‌های هنری و ادبی درباره پیامبر خدا(ص) و با گروه‌های مخاطب مختلف هستیم. اگر آفرینش‌گری ادبی و بازتولید معارف نبوی در قالب ادبیات مناسب سبک زندگی امروز همچنان با کیفیت فعلی باشد؛ ما فاقد زیرساخت‌های شایسته برای تولیدهای هنری و بیان‌ها و تبلیغ‌های مؤثر خواهیم بود زیرا چنین آثاری در واقع زیر ساخت تمام محصولات هنری در این عرصه‌اند. اگر خوانش‌های نو و بسیار نزدیک به ادبیات و فهم و درک زمانه از شخصیت مبارک و نورانی آن حضرت در اختیار نسل کنونی و نسل‌های آینده قرار نگیرد و این ورشکستگی ادبی و هنری در عرصه‌های بنیادین دینی ادامه یابد؛ قدرت مواجهه با تهدیدهای نرم جریان‌های داعش و دیگر تخریب‌کنندگان رخسار ملکوتی پیامبر خدا(ص) از ما سلب خواهد شد؛ طبیعی است زمینه تولید آثار هنری هم ایجاد نشود.

اشتباه راهبردی شیعیان این است که تصور کرده‌اند با توجه به اهتمام اهل سنت به شخصیت حضرت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله دیگر نیازی به تمرکز بر آن حضرت و توسعه جریان‌های پیامبرشناسی نیست و در عوض، با توجه به اهمال غیرقابل توجیه اهل سنت در اهتمام به امامان معصوم علیهم السلام لازم است، تمرکز اصلی شیعه بر معرفی و شناخت ائمه باشد. پیداست چنین واقعیت اسفباری بر یک توهم بزرگ بنا نهاده شده است. حقیقت این است که از آغازین روزهای وفات پیامبر خدا(ص) جریان‌های بسیار بزرگی از درون جامعه اسلامی که بعدها به حاکمیت چند صد ساله امویان و عباسیان انجامید(!) در عمل به مسیری کاملاً نا متجانس و ناهمگون با سیره و سنت واقعی پیامبر خدا گام نهادند. مسیری که اگر نبود مدیریت حساب شده و آسمانی حضرت امام علی(ع) و ذریه نورانی آن حضرت و با نهضت‌های شهادت طلبانه حسینی، معنویت‌گرای سجادی، و علمی و تمدنی باقری و صادقی و رضوی علیهم آلاف التحیه والثنا امروز اثری از اسلام به جز مکتبی ترویستی، خشن و نفرت‌انگیز بر جای نمی‌ماند.

در نتیجه، شیعیان راستین لازم است غبار از چهره سنت برگیرند و مطابق شأن و جایگاه والا و رفیع پیامبر خدا(ص) دست به نهضتی واقعی در تمام عرصه‌های مرتبط با این موضوع بزنند. امروز انسان و جهان معاصر و غرق در فسردگی و انحراف، به محمد(ص) آن گونه که اهل البیت(ع) معرفی کرده‌اند، نیازمند است نه محمدی که امویان برای تخریبش ساخته‌اند.

یادداشت از نجفعلی میرزایی، عضو هیئت علمی جامعة المصطفی(ص) العالمیة

محمدهادی همایون، رئیس دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق(ع) در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، درباره شخصیت پیامبراکرم(ص) اظهار کرد: قاعدتاً در این تحلیل نباید وجود مقدس حضرت ختمی مرتبت، محمد مصطفی(ص) را با انسان معمولی مقایسه کرد چون انسان‌های معمولی جنسشان از جنس دنیا است و شهرتشان از جنس دنیاست.

وی ادامه داد: حتی ویژگی‌های اخلاقی که انسان‌ها دارند با معیارهای دنیویی سنجیده می‌شود و قاعدتاً این افراد و حتی انسان‌های بزرگ و مثبت تاریخ در  چهارچوب زمان و مکان خودشان قابل تحلیل هستند، اما وجود مقدس پیامبر اکرم(ص) انسانی فرا مکانی است که ما به عنوان اولین مخلوق خداوند به ایشان اعتقاد داریم.

همایون اظهار کرد: اول چیزی که در عالم خلق شده است نور مقدس حضرت محمد(ص) بوده است که بررسی آن در بحث‌های فلسفی و عرفانی جای خود را دارد.

رئیس دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق(ع) بیان کرد: هنگامی که شخصیتی چون حضرت ختمی مرتب(ص)، شخصیتی فرازمینی دارد و پیش از اینکه عالم خلقت شکل گرفته باشد، نورش شکل گرفته، طبیعتاً هر مقدار که عالم خلقت به سمت آن نور و آخرالزمان نزدیک می‌شود، این نور، تجلی بیشتری پیدا می‌کند و در آن هنگام است که این نور شناخته‌تر می‌شود.

انسان معمولی توان دست یافتن به کُنه وجودی حضرت محمد(ص) را ندارد

وی اضافه کرد: به همین دلیل است که به هر میزان که به آخر الزمان نزدیک می‌شویم، متوجه خواهیم ‌شد که تجلی بیشتری از وجود مقدس ایشان نصیب مردم آن دوره می‌شود و البته این به همین میزان باقی نخواهد بود و بعد از آخر الزمان به میزانی که به عوالم ملکوت، قیامت و رجعت ورود پیدا می‌کنیم، شخصیت ایشان تجلی بیشتری پیدا می‌کند.

همایون تأکید کرد: اگر چه هیچ انسان معمولی توان این را ندارد که به کُنه وجودی شخصیت پیامبر(ص) دست پیدا کند چون هیچ کس از انسان‌های معمولی و غیر از نور 14 معصوم و وجود مقدس آنها در عرض ایشان مطرح نمی‌شود تا بخواهد حضرت محمد(ص) را بشناسد.

وی با اشاره به زما رحلت رسول‌الله(ص) تأکید کرد: در زمان قبل از رحلت پیامبر(ص) هیچ آثار بیماری در وجود ایشان در آن زمان ثبت نشده و اتفاقی رخ نداده بوده است و باید اجازه دهیم تا فضای جهانی روشن‌تر شود که ما اندک اندک با حوادثی که در دوران معاصرمان اتفاق می‌افتد متوجه می‌شویم که احتمالاً چه مسائلی در تاریخ ما رخ داده است.

همایون با تأکید بر اینکه باید اندکی صبر کنیم، اظهار کرد: بخش بنی‌امیه تاریخ کم کم برای ما در جریان فلسطین روشن می‌شود و نوع دشمنی بنی‌امیه امروز دوباره زنده می‌شود و ما اندک اندک ماجرای عاشورا را می‌فهیم و باید اجازه دهیم تاریخ بیشتر از این روشن شود تا در این موضوع صحبت کنیم.

وجود مقدس پیامبر اکرم(ص) برای ایجاد امت آخرالزمانی بوده است

رئیس دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق(ع) در پاسخ به اینکه چگونه باید عمل کنیم تا همان امتی که پیامبر(ص) می‌خواستند، بشویم؟ تصریح کرد: اساساً وجود مقدس پیامبر اکرم(ص) برای همین آمدند که امت آخرالزمانی را ایجاد کنند و بسازند و تمامی دستوراتی که ایشان آورده‌ بودند همه در این راستا قابل تحلیل و پیگیری و تبعیت است.

وی گفت: پیامبر اکرم(ص) روزی در جمع اصحابشان فرمودند «چقدر من مشتاق دیدار برادرانم هستم» و اصحاب گفتند «مگر ما برادرانتان نیستیم؟» ایشان فرمودند «نه، شما اصحاب من هستید و برادرانم در آخرالزمان می‌آیند و در حالی که من را ندیده‌اند و فقط از روی نوشته کاغذ، به من ایمان می‌آوردند».

همایون اضافه کرد: اگر بتوانیم گروهی باشیم که به عنوان برادران پیامبر اکرم(ص) تلقی شویم در آخرالزمان یعنی همان گروهی که زمینه‌سازی ظهور را انجام می‌دهند، بسی این افتخار است.

وی در پاسخ به اینکه باتوجه به اینکه شب یلدا با رحلت پیامبر اکرم(ص) مقارن شده است و برخی از جهت اینکه آن نیز نوعی صله رحم است بر وجوب آن تأکید می‌کنند، ادامه داد: درباره سنت‌های ملی باید به ریشه‌های فلسفی این سنت‌ها که تا حدودی بر ما معلوم است و بخش زیادی از آنها نیز برای ما معلوم نیست، توجه شود که فلسفه ایجاد این نوع سنت‌ها چیست؟

رئیس دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق(ع) عنوان کرد: برخی اعتقادشان این است که این سنت‌ها به دین زرتشت و دین رسمی دوران باستانی ما برمی‌گرد و برخی دیگر نیز معتقدند که این از میترائیسم آمده است.

همایون عنوان کرد: اینها بحث‌های مهمی است که باید انجام شود اما آنچه مهم است این است که ما این سنت‌ها را در طول زمان سعی کردیم با رفتارها، مناسک، سنت‌ها و اعمالی که بیشتر جنبه دینی دارد همراه کنیم چنانکه مقوله صله رحم و شب بیداری که در شب یلدا گفته می‌شود.

وی با تأکید بر اینکه باید به دلیل این تقارن، حرمت عزاداری رحلت پیامبر اکرم(ص) رعایت و حفظ شود، اظهار کرد: مشابه آن را ما در دین مبین اسلام داریم که آن شب زنده‌داری است که با اعمال، هدف و فلسفه خاصی بیان شده است.

همایون تأکید کرد: باید سعی کنیم تا این امر ما را به سمت خرافات نبرد و باید از چیزهایی که ممکن است حتی با نگاه‌های بسیار توطئه‌آمیز وارد فرهنگ ما شوند، جلوگیری کنیم.

رئیس دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق(ع) در مورد امام حسن مجتبی(ع) و مهمترین آموزه‌های تربیتی ایشان، گفت: مهمترین نکته‌ای که درباره وجود مقدس امام مجتبی(ع) می‌توان گفت که معمولاً ذهن همیشه در بررسی سیره ایشان به آن سمت می‌رود ـ هرچند که این سیره یک بُعدی نیست ـ توجه به موضع صلح امام حسن مجتبی و تحلیل این صلح است.

وی اظهار کرد: هر روز جنبه‌ای از صلح امام حسن مجتبی(ع)، این اقدام معجزه‌آسا آشکار می‌شود و شاید مهمترین چیزی که درباره صلح امام مجتبی(ع) به عنوان جنبه تربیتی باید مورد توجه قرار گیرد، زمینه‌سازی عاشورا است.

همایون ادامه داد: صلح امام حسن(ع) بود که زمینه‌ عاشورا را مهیا کرد و 72 انسان پاک، برجسته و ولایت‌پذیر را در کنار سیدالهشدا به نحوی قرار داد که بلندترین پرچم تاریخ را در زندگی بشر نصب کنند که از همه عرصه‌های تاریخی قابل رؤیت و تبعیت باشد.

حجت‌الاسلام مهدی رستم‌نژاد، عضو هیئت علمی جامعة المصطفی(ص) العالمیة در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، با تسلیت شهادت امام رضا(ع) درباره سیره آن امام همام، گفت: امام رضا(ع)، بین ائمه متأخرمان در واقع از ائمه‌ای است که دو تا سه امام بعد از او ابن‌الرضا(ع) محسوب می‌شوند.

وی در توضیح این ویژگی اظهار کرد: این به خاطر جایگاه اجتماعی آن امام و شهرتی است که حضرت داشت؛ در واقع شخصیتی جهانی شده است. بعضی از ائمه ما را دیگران خیلی نمی‌شناختند اما امام رضا(ع) از ائمه‌ای بوده است که از همه فرق و مذاهب خدمت آن امام می‌رسیدند، بعضی‌ها واقعاً به عنوان استفاده، بعضی‌ها برای تحقیق و یا برای استفاده از عظمت علمی امام رضا(ع)، چون همه‌اش بعد مذهبی و معنوی نیست ابعاد دیگری هم در کار بوده است.

این عضو هیئت علمی جامعة‌المصطفی(ص) العالمیة عنوان کرد: از جمله ویژگی‌های حضرت این بود که در حکومت بنی عباس حضور نسبتاً جدی داشت؛ ولیعهدی را قبول کرد و این باعث شده بود حضرت یک شهرت بسیار زیادی بین ملل داشته باشد، در واقع یک شهرت بین‌المللی پیدا کرد و آن حضرت از این حیث که فرزند پیغمبر(ص) بود در بین فرق اسلامی یک احترام خاصی را از این جهت داشت.

استقبال بی‌نظیر و تاریخی اهل سنت نیشابور از امام رضا(ع)

وی با اشاره به ماجرای تاریخی استقبال بی‌نظیر مردم نیشابور از آن حضرت، گفت: در تاریخ می‌بینیم که باشکوه‌ترین استقبال از یک امام را اگر بخواهیم بسنجیم، از امام رضا(ع) در نیشابور انجام شده است که عمدتاً از سوی اهل سنت آن روزگار این اتفاق افتاد چون در آن روزگار نیشابور شیعه‌نشین نبود. این‌ها اجمالی از شخصیت سیاسی و اجتماعی امام(ع) بود.

رستم‌نژاد ادامه داد: در واقع در ارتباط با آن حضرت بسیاری از کسانی که خدمت آن حضرت مشرف شدند در برگشت عظمت و هیبت امام را در کلمات خودشان بیان کردند و این هم در تاریخ ضبط شده است. حتی سیاسیون و رجال آن روزگار نیز افرادی بودند که در حضور امام رضا(ع) خودشان را خیلی حقیر و کوچک می‌دیدند. برخی از این‌ها یک شناخت اجمالی داشتند و برخی دیگر نیز حتی شناخت آن چنانی نداشتند.

حرکت ارشادی امام(ع)

این عضو هیئت علمی جامعة‌المصطفی(ص) العالمیة با اشاره به برکات سفر امام رضا(ع) به ایران، اظهار کرد: حرکت امام رضا(ع) به ایران در واقع ظاهرش این بود که در اختیار دشمن است و عباسیون باعث آن هستند؛ اما حقیقت قصه در ورای این ظاهر یک حرکت ارشادی و فرهنگی و برای نجات انسان‌ها بود. اصل حرکت و در واقع ابتدای آن با حرکت، اراده و خواست دشمن بوده است؛ اما وقتی که امام رضا(ع) راه افتاد، این حرکتی که دشمن در اختیارش قرار داده بود، این تهدید را تبدیل به بهترین فرصت کرد و از این حرکت در گسترش فرهنگ تشیع استفاده کرد. همراه خودش باعث شد که هزاران امامزاده، پیامبرزاده، سادات و علما و کسانی که نزدیکان اهل بیت(ع) بودند بعد از امام رضا(ع) وارد سرزمین ایران شوند.

امام رضا(ع) فرهنگ ایران را متحول کرد

وی افزود: کاروان کاروان بعد از امام به طرف ایران راهی شدند و امروز هم که بسیاری از بقاع امام‌زاده‌ها را می بینیم که در گوشه گوشه ایران است به برکت در واقع همان حرکت وسیعی است که بعد از امام رضا(ع) اتفاق افتاد و این به‌دنبال خودش فرهنگ ایران را متحول کرد. ایرانی که محب و دوستدار اهل بیت(ع) بودند اما شیعه نبودند، اما این سفر رفته رفته فرهنگ اهل بیت(ع) را در دل‌های ایرانیان کاشت و ایرانیان به سرعت استقبال کردند چون شاید حق‌پذیرترین‌ها بین ملل بودند.

عضو هیئت علمی جامعة‌المصطفی(ص) العالمیة  گفت:  بدنه مردم ایران یک بدنه پذیرایی نسبت به خاندان پیغمبر اسلام(ص) بود و همه اینها بعد از حرکت امام رضا(ع) اتفاق افتاد. حضرت معصومه(س) و حضرت شاهچراغ(ع) بعد از امام رضا(ع) وارد ایران شدند و در کاروان هر یک از این بزرگواران تا چند هزار نفری را یاد می‌کنند که همه اینها آمدند و در اقصی نقاط کشور پهناور ایران اسلامی ما پراکنده شدند و همراه خودشان نور، هدایت و معنویت را و در یک کلمه فرهنگ اهل بیت(ع) و تشیع را گسترش دادند.

وی در پاسخ به این پرسش که چرا مشهد به جایگاه شهر قم در پرورش علما دست پیدا نکرد، گفت: یک بخش‌هایی به مباحث جغرافیایی برمی‌گردد. قم بهرحال نسبت به قلب جهان اسلام در عصر اهل بیت(ع) نزدیک‌تر بوده است. پایتخت مذهبی و سیاسی جهان اسلام بعد از مدینه بغداد بوده، آن موقع چون پایتخت سیاسی بوده، طبعاً در پایتخت‌های سیاسی مرکزیت علمی هم خود به خود شکل می‌گیرد؛ لذا هر چهار رئیس مذهب اهل تسنن در بغداد مدفون هستند. این نشان می‌دهد خیلی مهم است برای اینکه اینها بهرحال نظام سیاسی، مذهبی و فرهنگی معمولاً در کنار هم شکل می‌گیرد.

رستم‌نژاد افزود: بعد دیگر این است که خراسان نسبت به قم دیرتر مسلمان شده بود و قم اصلاً از اساس که در سال 83  در زمان حجاج و فشارهای حجاج که اتفاق افتاد، توسط سه برادر از یمن بنا شد که اینها شیعه بودند در حالی که خراسان چنین نبود، البته خراسان که می‌گوییم منظورمان مشهد نیست در واقع توس است، یک شهری است که از قدیم بوده است ولی قم بعد از اسلام تأسیس شده و از ابتدای تأسیس شیعه بوده است. سه تا بردار یمنی شیعی آن را بنا کردند و اصلاً مدتی در قم فقط زبان عربی بلد بودند. اینها کسانی بودند که از یمن آمده بودند و شیعه بودند. البته از آنجا فرار کردند، انقلابی شد و در مقابل حکومت بنی عباس نتوانستند مقاومت کنند. اساس شهر قم یک شهر مذهبی شیعی بوده است در حالی که توس اینگونه نبود.

وی عنوان کرد: نفوذ اسلام در توس نسبت به نفوذش در شهری مثل قم که در مرکز ایران واقع بود و از ابتدا هم توسط شیعه بنیان‌گذاری شده، کمتر بود و البته جهات دیگر هم دارد. از طرفی دسترسی به مشهد یک مقدار سخت‌تر بود. جهات دیگرش اینکه اشعری‌هایی که در قم آمده بودند و ساداتی که در قم ساکن شده بودند، اینها در مشهد اصلاً نمی‌توانستند ساکن شوند؛ ولو اینکه در مشهد امام رضا(ع) به شهادت رسید؛ اما موقعیت قم یک موقعیت بسیار خوبی برای فرار از حکومت‌ها در آن روزگار بود، در حالیکه مشهد در همان روزگار امام رضا(ع) هم طاغوت در آنجا برای خودش کاخ دارد. حکومت‌های بنی عباس در مشهد برای خودشان قدرت زیادی داشتند به همین دلیل بود که نمی‌توانستند انسان‌های شیعه آنجا حضور پیدا کنند. قم یک کویر دوردستی بود که بنی عباس خیلی حضور جدی نداشتند و تا بفهمند این قم چه قدرتی شده دیگر از دستشان خارج شده بود؛ اما قدرت سیاسی‎شان در توس زیاد بود و به هر کسی اجازه نمی‌دادند که فعالیت کند.

وی با اشاره به درس‌هایی که می‌توان از سیره‌ امام رضا(ع) گرفت، گفت: اهل بیت(ع) تمام کارهایشان، درس است ولی ما گاهی درس گرفتنمان ضعیف است. مبارزات امام رضا(ع) خودش خیلی درس‌آموز است. بهرحال در دوره امام رضا(ع) بر طبق مراد و وفق آن حضرت کارها پیش نمی‌رفت. همین ولیعهدی امام رضا(ع) تحمیلی بود، مسافرت امام رضا(ع) به ایران تحمیلی بود، در قصر زندگی کردنش تحمیلی بود و حتی ازدواجی هم با خواهر مأمون دارد، آن هم تحمیلی بود. این‌ها همه تحمیلی بود اما تمام این تحمیلی‌ها را امام تحمل کرد، صبر کرد و با صبر خودش ارمغان بزرگی را برای ایران به همراه آورد و آن همان تزریق فرهنگ تشیع و اهل بیت(ع) بود و یک هدیه بزرگی که امام رضا(ع) به ایرانیان داد. حال خود این مسئله خیلی درس است که آدم بتواند در نامرادی‌ها و چیزهایی که بهرحال خواسته آدم نیست و وفق مراد انسان نیست، چنان عمل کند و چنان مدیریت کند که آن را به بهترین میوه‌های ثمربخش برساند و بهترین استفاده‌ها را از این فرصت ها داشته باشد؛ این خودش بهترین درس است که به نظر می‌رسد می‌توان گرفت. از مبارزات مثبت و مبارزات منفی امام، صبر و علم‌گستری آن حضرت می‌توانیم درس‌های زیادی بگیریم و استفاده‌های زیادی بکنیم.

یکی از ماجراهای مهم زندگی پیامبر اسلام(ص) ماجرای عظیم هجرت او و یارانش از مکّه به مدینه است، که خلاصه‎اش چنین است: هنگامی که مسلمانان در مکّه در فشار و آزار شدید مشرکان قرار گرفتند، پیامبر(ص)، مسلمانان را به هجرت به مدینه دستور داد، مشرکان احساس خطر شدید کردند. و با خود گفتند: هجرت مسلمانان به مدینه موجب تشکّل آن‌ها در مدینه شده و در آینده نزدیک، کار را بر ما سخت خواهد کرد.

سران آن‌ها در «دار النَّدوَه» مجلس شورای خود اجتماع کردند و هر کدام در مورد جلوگیری از اسلام و دعوت پیامبر، پیشنهادی کردند، چنان که در آیه 30 سوره انفال به این توطئه، اشاره شده است. «وَإِذْ یَمْکُرُ بِکَ الَّذِینَ کَفَرُواْ لِیُثْبِتُوکَ أَوْ یَقْتُلُوکَ أَوْ یُخْرِجُوکَ وَیَمْکُرُونَ وَیَمْکُرُ اللّهُ وَاللّهُ خَیْرُ الْمَاکِرِینَ؛ و [یاد کن] هنگامى را که کافران در باره تو نیرنگ می‌کردند تا تو را به بند کشند یا بکشند یا [از مکه] اخراج کنند و نیرنگ می‌زدند و خدا تدبیر می‌کرد و خدا بهترین تدبیرکنندگان است».

سرانجام این پیشنهاد تصویب شد که از هر قبیله‎ای، یک جوان شجاع به‌عنوان نماینده انتخاب شود و همه آن نمایندگان در یک شب، خانه پیامبر(ص) را محاصره کنند و به‌سوی او حمله کرده و او را در رختخوابش بکشند.

با این که خوابیدن در رختخواب پیامبر(ص) و افکندن روپوش سبز پیامبر(ص) بر روی خود، صد در صد خطرناک بود، حضرت علی(ع) با جان و دل، این پیشنهاد را پذیرفت و در رختخواب آن حضرت خوابید. آن شب نمایندگان مشرکان، با شمشیرهای برهنه، خانه پیامبر را محاصره کردند، پیامبر شبانه، بی‎آنکه مشرکان متوجه شوند، در تاریکی شب از خانه بیرون آمد و به‌سوی غار ثور که در هفت کیلومتری جنوب مکّه قرار گرفته، رفت و در آن جا مخفی شد، در این هنگام ابوبکر نیز همراه پیامبر بود.

سپس پیامبر(ص) از غار ثور به‌سوی مدینه هجرت کرد، آن حضرت در روز پنجشنبه اول ربیع‌الاول سال 13 بعثت از مکّه خارج شد و در روز 12 همین ماه به مدینه وارد شد.

اشتراک روایات شیعه و سنی در مورد فداکاری امام علی(ع) در لیلةالمبیت

در روایات شیعه و اهل سنت آمده است که امام علی(ع) این کار را انجام داد و خداوند به خاطر این کار به فرشتگان مباهات نمود و موقعی که پیامبر(ص) به‌سوی مدینه در حرکت بود، این آیه را در شأن حضرت علی(ع) نازل فرمود: «وَ مِنَ النّاسِ مَن یشری نَفسَهُ ابتِغأَ مَرضاتِ الله و الله رَئوفٌ بالعباد» (بقره/207).

شبهه‌ای که در این رابطه مطرح می‌شود این است که آیا در خطر قرار دادن جان امام علی(ع) در لیلة‌المبیت با جانشینی او از طرف خدا و پیامبر(ص) منافات ندارد؟ و برای پاسخ به این سؤال باید دو مسئله روشن شود؛ یکی قطعی بودن جانشینی و خلافت حضرت علی(ع) بعد از پیامبر اکرم(ص) است و دیگری عدم منافات جانشینی علی(ع) با به خطر انداختن جان او در شب هجرت و خوابیدن حضرت علی(ع) در بستر پیامبر (ص).

در طول سیزده سال نبوت پیامبر اکرم(ص) در مکه، اسلام با سختی‌ها و تنگناهای طاقت‌فرسایی روبه‌رو بود که مسلمانان برای رهایی از این فشارها گاهی با دستور پیامبر(ص) دست به مهاجرت به سرزمین‌های دیگر می‌زدند در همین راستا و با توجه به این‌که در بیرون مکه بستر گسترش اسلام آماده‌تر بود، در سال سیزدهم و چهاردهم بعثت حدود 90 درصد از مسلمانان به یثرب (مدینة النبی) هجرت کردند. تنها عده معدودی از مسلمانان در کنار شخصیت رسول خدا(ص) در مکه حضور داشتند و مشرکین مکه از این رویکرد بسیار هراسناک گشته و در دارالندوه (مجلس تصمیم‌گیری مشرکین) حضور یافتند و از این‌که مسلمانان، یثرب (جایی که می‌تواند شاهرگ حیاتی مکه را قطع کند) را به‌عنوان پایگاه انتخاب کرده‌اند احساس خطر کرده و درصدد قتل پیامبر اکرم(ص) و قطع ریشه نبوت و وحی برآمدند و مقدمات کار را فراهم کردند اما خداوند بزرگ پیامبر(ص) را از این دسیسه آگاه کرد.

اکنون پیامبر(ص) از نقشه کافران آگاه شد و باید سریع چاره‌ای بیندیشد تا هم بتواند برای حفظ اسلام از این معرکه جان سالم بدر ببرد و هم کارهای ناتمام خود در مکه را توسط یک فرد کاملاً مورد اعتماد به اتمام برساند. بهترین و مطمئن‌ترین فرد برای این کار کیست؟ او وزیر، مشاور، برادر، همدم و هم نفسی دارد که حکم جانشینی و خلافتش را بارها به همگان اعلام داشته است اما چون کسی را برای انجام این مأموریت مناسب‌تر از حضرت علی(ع) نمی‌یابد به ناچار بهترین یاورش را در میان آن همه مردان جنگجو و تیغ‌های بر کشیده تنها می‌گذارد و مأموریت ادای امانات و انتقال خانواده خود از مکه به مدینه را نیز به او واگذار می‌کند. آیا عاقلانه است که انسان جان خویش، وارث خود، کسی که حامل علوم نبوی است را در بستر مرگ تنها گذاشته و جان او را به خطر بگذارد؟ آری او به چند دلیل باید چنین کاری را انجام دهد.

اطاعت خداوند

بر ما مسلم است که طبق صراحت قرآن کریم، رسول رب‌العالمین هیچگاه از روی هوی و هوس حرف نمی‌زند و هر چه می‌گوید وحی و از جانب پروردگار است. این مورد نیز با توجه به اهمیت و حساسیت فوق‌العاده‌اش قطعاً به فرمان خدا بوده است.

حفظ جان پیامبر(ص) و رسالت

در لیلةالمبیت و شب هجرت رسول خدا(ص) که دشمنان همگی عزم خود را بر قتل حضرتش جزم کرده بودند و دائماً مواظب بودند تا پیامبر(ص) از بستر خویش جدا نشود برهمگان مسلم بود که تا لحظاتی نه چندان دور پیامبر(ص) کشته خواهد شد و پس از آن دیگر خبری از رسالت، وحی و نبوت نخواهد بود.

قطعا باید جان پیامبر(ص) محفوظ و مصون از تیر بلا بماند. اگر در این زمان که هنوز دین به مرحله کمال نرسیده است رسول خدا(ص) کشته شود دیگر جانشینی حضرت علی(ع) چه ثمری خواهد داشت؟ پس مسئله جانشینی امام علی(ع) فرع بر اصل آمدن دستورات دینی است که آن هم فرع بر حفظ وجود نازنین سرور کائنات پیامبر اکرم(ص) است. و با توجه به دقت و هوشیاری و نقشه حساب شده دشمن، کوچک‌ترین حرکت اضافه می‌توانست دشمن را متوجه عدم حضور پیامبر(ص) در بستر نماید. همان اتفاقی که چند ساعت بعد افتاد و دشمن تمام توان خود را به کار گرفت و تا حد زیادی هم به محل اختفای پیامبر(ص) نزدیک شد اما به نتیجه نرسید. بنا بر این بدون شک جان آن وجود نازنین بدون جانبازی و ایثار حضرت علی(ع) و رعایت مسائل امنیتی و حفظ اسرار، امکان‌پذیر نبود. و این کار از هیچ کس دیگری ساخته نبود.